Khi chuẩn bị cho chuyến du lịch đến Hoa Kỳ hoặc đơn giản là tò mò về đồng tiền quyền lực nhất thế giới, bạn có bao giờ tự hỏi về những câu chuyện ẩn chứa sau mỗi tờ Tiền đô la Mỹ? Không chỉ là phương tiện trao đổi, mỗi mệnh giá đô la Mỹ còn là một trang sử sống động, khắc họa những dấu ấn văn hóa và lịch sử quan trọng của xứ sở cờ hoa. Hãy cùng Vigotour “giải mã” những bí mật thú vị đằng sau các tờ tiền đang được lưu hành phổ biến hiện nay nhé!
Các mệnh giá đô la Mỹ hiện nay: Không chỉ là tiền tệ
Tiền đô la Mỹ là một phần không thể thiếu trong đời sống kinh tế toàn cầu và mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa nước Mỹ. Hiện tại, có bảy mệnh giá chính đang được Cục Dự trữ Liên bang phát hành và sản xuất, bao gồm: $1, $2, $5, $10, $20, $50 và $100. Mỗi tờ tiền lại kể một câu chuyện riêng về những nhân vật kiệt xuất và các sự kiện lịch sử định hình nên Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
1. Đồng 1 Đô la Mỹ ($1): Nền tảng và Biểu tượng
Mặt trước: Tờ tiền có mệnh giá đô la Mỹ nhỏ nhất vinh danh George Washington, vị Tổng thống đầu tiên, người cha lập quốc của Hoa Kỳ. Hình ảnh của ông đại diện cho sự khởi đầu và nền tảng vững chắc của quốc gia.
Mặt sau: Nổi bật là Đại Ấn của Hoa Kỳ (Great Seal of the United States) với hai mặt riêng biệt. Bên trái là Kim tự tháp dang dở với Con mắt của Thượng đế (Eye of Providence) nhìn thấu mọi sự, cùng các dòng chữ Latin “Annuit Cœptis” (Thượng đế ủng hộ chúng ta) và “Novus Ordo Seclorum” (Trật tự thế giới mới).
Bên phải là hình ảnh đại bàng đầu trắng quen thuộc với dòng chữ “E Pluribus Unum” (Từ nhiều thành một), thể hiện sự thống nhất từ 13 thuộc địa ban đầu. Tờ $1 ẩn chứa nhiều biểu tượng sâu sắc về các giá trị và nguyên tắc lập quốc.
2. Đồng 2 Đô la Mỹ ($2): Sự Hiếm có và Dấu ấn Lịch sử
Mặt trước: Chân dung Thomas Jefferson, vị Tổng thống thứ ba và là tác giả chính của Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ.
Mặt sau: Tái hiện bức tranh nổi tiếng “Declaration of Independence” của họa sĩ John Trumbull, ghi lại khoảnh khắc lịch sử khi Tuyên ngôn Độc lập được ký kết tại Philadelphia năm 1776.
Đặc biệt: Đồng $2 không được in thường xuyên như các mệnh giá đô la Mỹ khác, dẫn đến sự khan hiếm trong lưu thông và khiến nó trở thành vật phẩm sưu tập được nhiều người săn đón, đôi khi còn được coi là biểu tượng may mắn.
3. Đồng 5 Đô la Mỹ ($5): Tôn vinh Tự do và Bình đẳng
Mặt trước: Hình ảnh Abraham Lincoln, vị Tổng thống thứ 16, người đã lãnh đạo đất nước vượt qua cuộc Nội chiến tàn khốc và có công lớn trong việc xóa bỏ chế độ nô lệ.
Mặt sau: Đài Tưởng niệm Lincoln (Lincoln Memorial) tại Washington D.C., một công trình kiến trúc trang nghiêm, biểu tượng cho cuộc đấu tranh vì tự do, thống nhất và bình đẳng cho mọi công dân Mỹ.
4. Đồng 10 Đô la Mỹ ($10): Dấu ấn của Nhà Kinh tế Tài ba
Mặt trước: Chân dung Alexander Hamilton, Bộ trưởng Ngân khố đầu tiên của Hoa Kỳ và là một trong những người đặt nền móng vững chắc cho hệ thống tài chính quốc gia. Dù không phải là Tổng thống, đóng góp to lớn của ông cho sự phát triển kinh tế Mỹ đã được ghi nhận trang trọng trên tờ Tiền đô la Mỹ này.
Mặt sau: Tòa nhà Bộ Ngân khố Hoa Kỳ (U.S. Treasury Building).
5. Đồng 20 Đô la Mỹ ($20): Quyền lực Hành pháp
Mặt trước: Andrew Jackson, vị Tổng thống thứ bảy của Hoa Kỳ, một nhân vật gây nhiều tranh cãi nhưng có ảnh hưởng lớn trong lịch sử chính trị Mỹ. (Lưu ý: Đã có kế hoạch thay thế hình ảnh Andrew Jackson bằng Harriet Tubman, một nhà hoạt động nhân quyền và chống chế độ nô lệ, nhưng việc này vẫn đang trong quá trình thực hiện).
Mặt sau: Hình ảnh Nhà Trắng (The White House), nơi ở và làm việc chính thức của Tổng thống Hoa Kỳ, biểu tượng quyền lực của nhánh hành pháp.
6. Đồng 50 Đô la Mỹ ($50): Biểu tượng Lập pháp
Mặt trước: Ulysses S. Grant, vị Tổng thống thứ 18 và là một tướng lĩnh tài ba của phe Liên bang trong Nội chiến.
Mặt sau: Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ (United States Capitol), nơi đặt trụ sở của Quốc hội (Thượng viện và Hạ viện), biểu tượng cho nền dân chủ và quyền lực lập pháp của đất nước.
7. Đồng 100 Đô la Mỹ ($100): Tinh thần Khai sáng và Độc lập
Mặt trước: Benjamin Franklin, một trong những người cha lập quốc quan trọng nhất, nhà khoa học, nhà phát minh, nhà ngoại giao, và nhà văn kiệt xuất. Ông là người duy nhất không phải Tổng thống xuất hiện trên các mệnh giá đô la Mỹ hiện đại (ngoại trừ Hamilton trên tờ $10).
Mặt sau: Hội trường Độc lập (Independence Hall) ở Philadelphia, nơi Tuyên ngôn Độc lập và Hiến pháp Hoa Kỳ được thảo luận và thông qua – biểu tượng của tinh thần tự do, độc lập và sự ra đời của nước Mỹ.
Những Mệnh Giá Đô La Mỹ Cao Nhất Từng Tồn Tại
Trên các tờ tiền đô la Mỹ, mỗi mệnh giá đô la Mỹ không chỉ mang giá trị trao đổi mà còn ẩn chứa giá trị lịch sử. Hiện tại, tờ 100 đô la Mỹ ($100) giữ vị trí là mệnh giá cao nhất đang được lưu hành phổ biến, tượng trưng cho sức mạnh kinh tế Hoa Kỳ. Nhưng bạn có biết, trong quá khứ, đã từng tồn tại những mệnh giá đô la Mỹ lớn hơn rất nhiều?
1. Tờ 500 Đô la Mỹ ($500)
Từng là một mệnh giá đô la Mỹ đáng kể, tờ tiền này vinh danh Tổng thống thứ 25 của Hoa Kỳ, William McKinley, Jr. Sự hiện diện của ông trên tờ tiền này là một cách ghi nhận vai trò lãnh đạo và dấu ấn lịch sử của ông.
2. Tờ 1.000 Đô la Mỹ ($1,000)
Với giá trị gấp đôi tờ $500, mệnh giá $1,000 mang chân dung Grover Cleveland. Ông giữ một vị trí độc đáo trong lịch sử Hoa Kỳ khi là Tổng thống duy nhất phục vụ hai nhiệm kỳ không liên tiếp (thứ 22 và 24). Tờ tiền này là sự tôn vinh đặc biệt cho thành tựu đó.
3. Tờ 5.000 Đô la Mỹ ($5,000)
Mệnh giá ấn tượng này khắc họa James Madison Jr., Tổng thống thứ 4 của Hoa Kỳ. Ông được coi là “Cha đẻ của Hiến pháp” vì những đóng góp nền tảng trong việc soạn thảo văn kiện lập quốc quan trọng này. Việc đưa hình ảnh ông lên mệnh giá đô la Mỹ $5,000 nhằm tôn vinh di sản to lớn đó.
4. Tờ 10.000 Đô la Mỹ ($10,000)
Tờ tiền này có hình ảnh của Salmon P. Chase, một nhân vật đa tài từng giữ chức vụ Chánh án Tòa án Tối cao Hoa Kỳ (thứ 6) và Bộ trưởng Ngân khố dưới thời Tổng thống Lincoln trong giai đoạn Nội chiến. Đây là sự ghi nhận công lao của ông đối với hệ thống tài chính và Tiền đô la Mỹ.
5. Tờ 100.000 Đô la Mỹ ($100,000)
Đỉnh cao của các mệnh giá đô la Mỹ, tờ tiền này mang hình ảnh Tổng thống thứ 28, Woodrow Wilson. Được phát hành dưới dạng “Chứng chỉ Vàng” (Gold Certificate), tờ tiền này thực chất không được lưu hành trong công chúng mà chủ yếu dùng cho các giao dịch thanh toán giữa các ngân hàng thuộc Cục Dự trữ Liên bang.
Vì sao những mệnh giá đô la Mỹ cao này biến mất?
Vào năm 1969, chính phủ Hoa Kỳ quyết định ngừng phát hành và thu hồi dần các mệnh giá đô la Mỹ cao hơn 100 đô. Lý do chính là nhằm ngăn chặn việc sử dụng chúng trong các hoạt động phi pháp, cùng với đó là sự phát triển của các phương thức thanh toán điện tử khiến chúng không còn cần thiết trong giao dịch hàng ngày. Ngày nay, những tờ tiền mệnh giá “khủng” này chủ yếu chỉ tồn tại trong các bộ sưu tập tư nhân hoặc bảo tàng.
Hiểu về các mệnh giá đô la Mỹ không chỉ có giá trị kinh tế mà còn hé lộ câu chuyện lịch sử và văn hóa Mỹ, như một tác phẩm nghệ thuật thu nhỏ trên mỗi tờ tiền đô la Mỹ. Bài viết này của Vigotour hy vọng mang đến thông tin hữu ích. Liên hệ Vigotour để lên kế hoạch khám phá nước Mỹ!
